Celem niniejszego opracowania jest określenie na ile grupa nietowarowych gospodarstw rolnych oddziałuje na narastanie odrębności w obrębie struktury agrarnej oraz wiejskiej społeczności. Tematyka badawcza, w której niezwykle istotne jest nie tylko sprecyzowa-nie cech grupy będącej przedmiotem analizy, ale również jej odpowiednie usytu-owanie w szerszych strukturach, wymaga bardzo starannego doboru instrumen-tów metodycznych. Wśród dostępnych danych empirycznych najbardziej przy-datne z tego punktu widzenia są materiały źródłowe pochodzące z badań tereno-wych przeprowadzonych w IERiGŻ w 2005 roku. Obejmowały one około 4000 gospodarstw rolnych powyżej 1 ha UR. Były one rozmieszczone w celowo do-branych wsiach, tak by struktura agrarna badanej próby w ujęciu ogólnym i regionalnym odwzorowywała rzeczywisty podział gospodarstw według wielko-ści obszaru. Wymienione badania mają charakter panelowy, są przeprowadzane cyklicznie na tej samej próbie badawczej (poprzednio przeprowadzono je w 2000 roku), a ich wyniki w konfrontacji z danymi o gospodarstwach rolnych publiko-wanych przez GUS wskazują na zbieżność danych, co świadczy o wysokiej wiarygodności zbieranych materiałów ankietowych.