Prezentowane opracowanie stanowi podsumowanie realizacji zadania badawczego pt. „Stan i perspektywy wielkotowarowych przedsiębiorstw rolnych w Polsce”, prowadzonego w ramach umowy zawartej przez Agencję Nieruchomości Rolnych i Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – PIB. Celem badań było przedstawienie stanu i perspektyw rozwoju specyficznej zbiorowości podmiotów funkcjonujących w polskim rolnictwie, jakimi są wielkotowarowe przedsiębiorstwa rolne. Wyjątkowość badanej zbiorowości wynika ze skali prowadzonej przez takie podmioty działalności produkcyjnej, orientacji biznesowej ich właścicieli oraz strategicznego znaczenia z punktu widzenia agrobiznesu, a także bezpieczeństwa żywnościowego Polski. Uzyskane wyniki wskazują na bardzo korzystny układ czynników otoczenia dla rolnictwa w 2011 roku, który pozwolił uzyskać w niemal wszystkich kierunkach produkcji rolnej wysokie rezultaty finansowe. Również perspektywy długoterminowe dla produkcji rolnej i jej opłacalności są korzystne z uwagi na oddziaływanie czynników o charakterze globalnym stymulujących popyt na żywność. Analiza jednoosobowych spółek Skarbu Państwa potwierdziła, że posiadają one odmienną hierarchię celów, wynikającą z realizacji misji, w której kreowanie postępu biologicznego jest głównym wyznacznikiem kierunku działalności. Pomimo że nie stwierdzono wyraźnego konfliktu pomiędzy działaniami związanymi z hodowlą i upowszechnianiem postępu biologicznego a celami biznesowymi, to jednak priorytet przyznany postępowi nakazuje zachowanie dużej ostrożności przy porównaniach wyników finansowych spółek ANR i przedsiębiorstw komercyjnych. Przeprowadzone badania wskazują również na zajmowanie wysokiej pozycji konkurencyjnej przez większość badanych spółek w zakresie umiejętności wykorzystania zasobów. Natomiast metoda SPACE na dominujący udział liczby spółek w obszarze strategii defensywnej – kosztowej.