Polski FSDN – Sieć Danych Dotyczących Poziomu Zrównoważenia Gospodarstw Rolnych

Od 2025 roku dotychczasowy unijny System Zbierania Danych Rachunkowych z Gospodarstw Rolnych FADN (Farm Accountancy Data Network) został przekształcony w Sieć Danych Dotyczących Poziomu Zrównoważenia Gospodarstw Rolnych FSDN (Farm Sustainability Data Network). Zmiana ta wynika z obowiązku nałożonego na wszystkie państwa członkowskie Unii Europejskiej i ma na celu rozszerzenie zakresu gromadzonych danych o aspekty środowiskowe i społeczne, obok dotychczasowych danych ekonomiczno-produkcyjnych.

FSDN funkcjonuje we wszystkich 27 państwach członkowskich UE i umożliwia: monitorowanie realizacji Wspólnej Polityki Rolnej (WPR), ocenę jej wpływu na sektor rolny oraz analizę poziomu zrównoważenia gospodarstw w trzech wymiarach: ekonomicznym, środowiskowym i społecznym.

W Polsce system ten funkcjonuje jako Polski FSDN, który jest częścią europejskiej sieci FSDN i odpowiada za coroczne gromadzenie danych z reprezentatywnej próby gospodarstw rolnych. Podstawą jego funkcjonowania jest Ustawa z dnia 7 marca 2025 r. o unijnej sieci danych dotyczących poziomu zrównoważenia gospodarstw rolnych (Dz.U. 2025 poz. 368).

Za realizację zadań Polskiego FSDN odpowiada Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – Państwowy Instytut Badawczy, który pełni funkcję Agencji Łącznikowej. Instytut, wcześniej odpowiedzialny za realizację zadań w ramach systemu FADN, kontynuuje swoje działania, rozwijając je w nowym zakresie (FSDN). Do jego zadań należy m.in.: zbieranie i analiza danych z gospodarstw rolnych, określanie rocznych dochodów gospodarstw rolnych, ocena sytuacji w rolnictwie i na rynkach rolnych, wspieranie polityki rolnej opartej na danych.

Dane Polskiego FSDN wykorzystywane są m.in. przez organy decyzyjne RP,  instytucje publiczne, organizacje rolnicze, środowisko naukowo-badawcze, doradców oraz samych rolników. Każdy rolnik uczestniczący w Polskim FSDN otrzymuje Raport Indywidualny Gospodarstwa Rolnego, a także – za pośrednictwem doradcy – Raport Porównawczy i Raport Dynamiczny.

Polski FSDN obejmuje 9 000 gospodarstw rolnych, które reprezentują łącznie ponad 465 tysięcy gospodarstw znajdujących się w polu obserwacji. Oznacza to, że jedno gospodarstwo z próby reprezentuje średnio 52 inne gospodarstwa. Udział w systemie jest dobrowolny, a dane są zbierane anonimowo i zgodnie z przepisami RODO.

W badaniu FSDN uwzględniane są zarówno gospodarstwa indywidualne, jak i gospodarstwa osób prawnych, takie jak spółki z o.o. czy spółdzielnie. Każde gospodarstwo jest szczegółowo opisywane za pomocą zestawu obejmującego około 2200 zmiennych, co pozwala na kompleksową analizę jego działalności.

W zależności od formy prawnej gospodarstwa oraz obowiązków wynikających z ustawy o rachunkowości, stosowane są różne formularze do zbierania danych na potrzeby FSDN. Gospodarstwa indywidualne korzystają z zestawu instrukcji i książek rachunkowych, natomiast gospodarstwa posiadające osobowość prawną wypełniają specjalny kwestionariusz ankiety tzw. Formularz BDGR (Badanie Dochodów Gospodarstw Rolnych).

Wszelkie informacje dotyczące Polskiego FSDN, materiały oraz produkty Polskiego FSDN zamieszczane są na stronie internetowej

www.fsdn.pl